झुलन गोस्वामी विकेट्सवर अव्वल आहे

भारतीय महिला क्रिकेटबद्दल बोलायचं झालं तर वेगवान गोलंदाज झुलन गोस्वामीचं नाव मनात येत नाही, असं होऊ शकत नाही. पाच फूट 11 इंचाच्या या गोलंदाजाने आपल्या कारकिर्दीत अनेकवेळा भारताच्या यशात महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. आजकाल, तिने न्यूझीलंडमध्ये सुरू असलेल्या ICC महिला क्रिकेट विश्वचषक स्पर्धेत सर्वाधिक विकेट्स घेण्याचा विक्रम नोंदवला आहे. झुलनने वेस्ट इंडिजविरुद्धच्या सामन्यात अनिसा मोहम्मदचा झेल घेत हा विक्रम केला. ही तिची 40वी विकेट होती आणि त्यामुळे 1988 मध्ये ऑस्ट्रेलियाच्या लिन फुलस्टनचा 39 बळींचा विक्रम मोडण्यात ती यशस्वी ठरली. याआधी त्याने न्यूझीलंडविरुद्ध विकेट घेऊन या विक्रमाची बरोबरी केली होती.

झुलनने १७ वर्षांपूर्वी विश्वचषकाचा प्रवास सुरू केला होता. तिने 22 मार्च 2005 रोजी श्रीलंकेच्या इनोका गलगंद्राच्या रूपाने पहिली विकेट घेतली. त्यावेळी झुलनलाही माहित नव्हते की तिचा आंतरराष्ट्रीय प्रवास इतका मोठा असेल आणि ती एके दिवशी या टप्प्यावर उभी राहणार आहे. हा विक्रम आणखी पुढे नेण्याची झुलनला संधी आहे. या विश्वचषकाच्या उर्वरित सामन्यांमध्ये ती त्याच स्वरात गोलंदाजी करू शकली, तर ती हा विक्रम 50 विकेट्सपर्यंत नेण्याची दाट शक्यता आहे. अशावेळी हा विक्रम मोडणे अधिक कठीण होऊ शकते.

बंगालच्या नादिया जिल्ह्यात जन्मलेल्या झुलनची क्रिकेटर बनण्याची कहाणीही खूप रंजक आहे. सामान्य भारतीयांप्रमाणेच झुलनच्या पालकांचीही इच्छा होती की त्याने क्रिकेटर होण्याऐवजी अभ्यासावर लक्ष केंद्रित करावे. दरम्यान, महिला विश्वचषक 1997 मध्ये भारतात आयोजित करण्यात आला होता आणि त्याची फायनल ऑस्ट्रेलिया आणि न्यूझीलंड यांच्यात कोलकात्याच्या ईडन गार्डन्सवर खेळली गेली होती. यामध्ये बालिकेची जबाबदारी झुलनवर आली. याच काळात त्यांनी बेलिंडा क्लार्क, डेबी हॉक आणि कॅथरीन फिट्झपॅट्रिक सारख्या दिग्गजांना खेळताना पाहिले आणि त्यांच्यापासून प्रेरणा घेऊन क्रिकेटला करिअर करण्याचा निर्णय घेतला.

घरातील सदस्यांच्या इच्छेविरुद्ध क्रिकेटर बनणे झुलनसाठी सोपे नव्हते. सुरुवातीच्या काळात ती फक्त मुलांसोबत क्रिकेट खेळायची. त्याच्या बॉल्समध्ये खूप वेग होता, त्यामुळे मुलांनाही बॉल खेळण्यात अडचण येत होती. त्यामुळे अनेकदा मुलं त्यांना मॅचमध्ये खाऊ घालणं टाळत असत. ती 2002 मध्ये तिच्या आंतरराष्ट्रीय कारकिर्दीला सुरुवात करू शकली. झुलनच्या क्रिकेटपटू होण्याच्या मार्गात अडचणींची कमी नव्हती.

नादियातील त्यांच्या घरापासून कोलकाता येथील प्रशिक्षण केंद्रापर्यंतचे अंतर ८० किमी होते. त्यासाठी त्यांना पहाटे साडेचार वाजता उठून ट्रेन पकडून कोलकात्याला जायचे होते. अनेक वेळा ट्रेन चुकली. पण त्यातून ती कधीच विचलित झाली नाही आणि क्रिकेटपटू बनण्यासाठी झटत राहिली. तिच्या मेहनतीचेच फळ आहे की विश्वचषकात सर्वाधिक विकेट्स घेण्याचा विक्रम ती आपल्या नावावर करण्यात यशस्वी ठरली. इतकंच नाही तर एकदिवसीय क्रिकेटमध्ये सर्वाधिक विकेट घेण्याचा विक्रमही झुलनच्या नावावर आहे. त्याने आतापर्यंत खेळलेल्या 198 सामन्यात 249 विकेट घेतल्या आहेत. या विश्वचषकादरम्यानच ती २०० वनडे खेळणारी आणि २५० हून अधिक बळी घेणारी जगातील पहिली महिला गोलंदाज ठरणार आहे.

भारतीय कर्णधार मिताली राजप्रमाणे झुलन गोस्वामीचेही विश्वचषक जिंकण्याचे स्वप्न आहे. 2017 मध्ये दोघेही हे स्वप्न पूर्ण करण्याच्या जवळ आले होते. पण अंतिम फेरीत इंग्लंडकडून झालेल्या पराभवाने हे स्वप्न पूर्ण होऊ दिले नाही. झुलन आणि मितालीचा हा शेवटचा विश्वचषक आहे, त्यामुळे तो प्रत्यक्षात आणण्यासाठी मी सर्वतोपरी प्रयत्न करेन. स्वप्न साकार होऊ शकले नाही, तर त्याला आयुष्यभर पश्चाताप होत असे.