विराट कोहली: शतकाशिवाय हे सर्व लवकर आहे

राजेश राय

विराट कोहलीच्या बॅटमधून तीन आकड्यांचा जादुई आकडा बाहेर पडत नाही. त्याचे शेवटचे शतक नोव्हेंबर 2019 मध्ये बांगलादेशविरुद्ध होते. त्या खेळीपासून विराटला 70 डावात एकही शतक झळकावता आलेले नाही. श्रीलंकेविरुद्ध विराट शतक झळकावेल अशी अपेक्षा होती पण दोन कसोटी सामन्यांच्या तीन डावात त्याला 45, 23 आणि 13 धावाच करता आल्या. विराटची कसोटी सरासरी पाच वर्षांत प्रथमच ५० च्या खाली गेली आहे. ऑगस्ट 2017 मध्ये त्याच्या 60 व्या कसोटीत शेवटच्या वेळी त्याची सरासरी 50 वरून घसरली तेव्हा त्याची सरासरी 49.55 होती. तेव्हापासून, त्याच्या कारकिर्दीची सरासरी सलग ४० कसोटींत ५० च्या वर आहे. मात्र आता त्याची सरासरी 50 वर गेली आहे. विराटच्या आता 101 सामन्यांत 49.95 च्या सरासरीने 8043 धावा झाल्या आहेत.

आतापर्यंत त्याच्या बॅटने कसोटीत 27 आणि एकदिवसीय सामन्यात 43 शतके झळकावली आहेत. T20I मध्ये, त्याने 97 सामन्यांमध्ये 51.50 च्या सरासरीने आणि 137.67 च्या स्ट्राइक रेटने 3296 धावा केल्या आहेत. पण इथे प्रश्न T20 चा नसून कसोटी आणि ODI चा आहे. असा युक्तिवाद देखील केला जाऊ शकतो की लहान T20 फॉर्मेटमुळे तो शतकापासून वंचित राहिला, कारण त्याने गेल्या वर्षी अहमदाबादमध्ये इंग्लंडविरुद्धच्या तीन T20I मध्ये नाबाद 73, 77 आणि 80 धावा केल्या होत्या. त्याचा एकदिवसीय फॉर्मही उत्कृष्ट राहिला आहे. गेल्या 19 डावांमध्ये त्याने 10 अर्धशतके झळकावली आहेत, त्यापैकी त्याने सलग चार अर्धशतके झळकावली आहेत. विराटइतक्या फॉर्ममध्ये गेलेल्या इतर कोणत्याही फलंदाजाला प्रश्न पडला नसेल.

कोहलीच्या सध्याच्या शतकाचा दुष्काळ लक्ष वेधून घेण्याचे कारण कदाचित त्याच्या वरच्या दर्जाच्या खेळाडूसाठी सामान्य नाही. अर्थात, वर नमूद केलेल्या 22 खेळाडूंची एकूण सरासरी 40 देखील नाही, कोहली हा एकमेव फलंदाज आहे ज्याची कसोटी आणि एकदिवसीय कारकीर्दीत 50 पेक्षा जास्त सरासरी आहे. कोहलीने आतापर्यंत या दोन फॉरमॅटमध्ये 54.77 च्या सरासरीने 20,000 धावा केल्या आहेत. कोहलीच्या जवळ असलेल्या या 22 फलंदाजांमध्ये अँड्र्यू स्ट्रॉसचा समावेश आहे, ज्याने कसोटी आणि एकदिवसीय सामन्यांमध्ये 38.77 च्या सरासरीने 11242 धावा केल्या आहेत.

या फलंदाजांमध्ये स्ट्रॉस हा एकमेव असा आहे जो शतकाच्या बाबतीत कोहलीच्या जवळ आहे, स्ट्रॉसने 27 अर्धशतके आणि कोहलीने 70 अर्धशतके केली आहेत. कसोटी आणि एकदिवसीय क्रिकेटमधील पहिल्या पाच प्रदीर्घ शतकांच्या दुष्काळाबाबत बोलायचे झाले, तर फलंदाज बाद होतात की नाही, अशी 32 प्रकरणे कोहलीच्या तुलनेत जास्त आहेत. नाबाद राहण्याचा फायदा बाजूला ठेवला, तरीही कोहली सरासरीच्या बाबतीत पाचव्या क्रमांकावर आहे.

डेसमंड हेन्सला मार्च 1991 ते एप्रिल 1993 या कालावधीत सलग 70 डावांमध्ये शतक झळकावता आले नाही, परंतु या 32 फलंदाजांमध्ये त्याची सरासरी 35.77 होती. कोहलीने ऑगस्ट 2017 ते जानेवारी 2019 या कालावधीत कसोटी आणि एकदिवसीय सामन्यांमधील 49 डावांच्या सात वेगवेगळ्या भागांमध्ये 17 शतके झळकावली असतील, कारण कोहलीने या 49 डावांमध्ये 26 किंवा 27 अर्धशतके केली आहेत. कोहलीच्या नावावर आता टी-20 आंतरराष्ट्रीय सामन्यांसह शतकाशिवाय 73 डाव आहेत.

विराटच्या जागी भारताचा कर्णधार म्हणून निवड झालेल्या रोहित शर्माने त्याचा बचाव केला असून, त्याला फक्त एका चांगल्या खेळीची गरज आहे. 2014 मधील इंग्लंड दौरा हा विराटच्या कारकिर्दीतील असाच एक प्रसंग होता जेव्हा त्याची बॅट त्याच्यासोबत खाली जात होती. त्यानंतरही कर्णधार महेंद्रसिंग धोनीने त्याचा बचाव सुरूच ठेवला, ज्याचा फायदा अखेर विराटला झाला. इंग्लंड दौऱ्यातील 10 कसोटी डावांमध्ये विराटची सर्वोच्च धावसंख्या 39 होती. तर एकदिवसीय मालिकेतील चार सामन्यांमध्ये त्याची सर्वोच्च धावसंख्या 40 होती.

पण धोनीचा विश्वास त्याच्यावर कायम होता. या विश्वासाचे फलित म्हणजे इंग्लंडहून परतल्यानंतर धर्मशाला येथे वेस्ट इंडिजविरुद्धच्या घरच्या मालिकेतील तिसऱ्या एकदिवसीय सामन्यात त्याने १२७ धावांची शानदार खेळी खेळली. विराटचे वनडेमधील शेवटचे शतक 14 ऑगस्ट 2019 रोजी पोर्ट ऑफ स्पेन येथे वेस्ट इंडिजविरुद्ध झाले होते जेव्हा त्याने नाबाद 114 धावा केल्या होत्या. मात्र या शतकानंतर 21 एकदिवसीय सामन्यांमध्ये एक शतक त्याच्या बॅटपासून दूर आहे, तर यादरम्यान त्याने दोनदा 89 धावा केल्या आहेत.

त्याचे कसोटी क्रिकेटमधील शेवटचे शतक नोव्हेंबर 2019 मध्ये बांगलादेशविरुद्ध 136 धावांचे होते परंतु त्यानंतर या वर्षाच्या सुरुवातीला केपटाऊनमध्ये दक्षिण आफ्रिकेविरुद्ध 32 कसोटी डावांमध्ये त्याची सर्वोच्च धावसंख्या 79 धावा होती. ही परिस्थिती इतर कोणत्याही फलंदाजाबाबत घडली असती तर त्याला कामगिरी सुधारण्यासाठी रणजी ट्रॉफीमध्ये जाण्यास सांगण्यात आले असते, परंतु विराटसारख्या अत्यंत उच्च दर्जाच्या खेळाडूचे हे प्रकरण आहे, त्यामुळे त्याचा फॉर्म लवकरात लवकर परतेल, अशी सर्वांना आशा होती. किंवा नंतर. येईल आता दोन महिने आंतरराष्ट्रीय सामने नाहीत आणि या काळात फक्त आयपीएल होणार आहे. अशा परिस्थितीत विराटच्या कामगिरीकडे सर्वांचे लक्ष असेल.